اثر برخی محرک های شیمیایی بر تولید متابولیت ثانویه نورآدرنالین در ریشه موئین تراریخت گیاه خرفه (.portulaca oleracea l)

بشر با شناخت گیاهان دارویی مختلف به شفا بخشی و اثرات درمانی این گیاهان پی برد و به منظور پیشگیری و درمان بیماری از آنها استفاده کرد. تقریبا یک چهارم داروهای تولید شده حاوی عصاره های گیاهی یاترکیباتی هستند که از مواد گیاهی به دست آمده اند یا براساس ترکیبات گیاهی مدل سازی شده اند. با استفاده از پیشرفت های بیوتکنولوژی، تولیدات طبیعی گیاهان می توانند منبع عظیمی از ترکیبات شیمیائی جدید با منشاء گیاهی را برای کاربردهای گوناگون فراهم کنند. کشت بافت گیاهان دارویی به عنوان یک راه حل مناسب جهت تولید متابولیت های ثانویه با ارزش معرفی شده است. اخیرا کشت ریشه های موئین به عنوان یک منبع پایدار برای تولید متابولیت ها پیشنهاد شده است. ریشه های مویین با استفاده از آگروباکتریوم رایزوژنز تولید می شوند. بزرگترین مزیت کشت ریشه های مویین این است که اغلب در مقایسه با گیاهان مادری، توان بالایی در تولید متابولیت های ثانویه دارند. گیاه خرفه دارای متابولیت های ثانویه با ارزشی همچون نورآدرنالین است. این متابولیت در درمان شوک های عصبی و عفونی کاربرد دارد از آنجا که این گیاه در حالت طبیعی متابولیت های ثانویه کمی تولید می کند و در نتیجه برای افزایش متابولیت های ثانویه و توسعه درحد تجاری، استفاده از روش القاء ریشه موئین می تواند مثمر ثمر واقع شود. در این تحقیق جهت ایجاد ریشه های موئین در گیاه خرفه از باکتری آگروباکتریوم رایزوژنز استرین ar15834 استفاده گردید که در نهایت منجر به تولید ریشه های مویین از این گیاه شد. جهت تأیید تراریختی ریشه های موئین تولید شده، آنالیزpcr با استفاده ازآغازگر اختصاصی ژن rolb انجام پذیرفت. نتیجه آنالیز pcr، وجود باندهای تشخیصی مربوط به تکثیر اختصاصی ژن rolb را با اندازه 780 جفت بازی نشان داد و بدین ترتیب تراریختی ریشه های مویین تأیید شد. پس از ایجاد ریشه های موئین در گیاه خرفه، میزان تولید متابولیت های ثانویه در این ریشه ها با استفاده دستگاه hplc ارزیابی گردید. نتاج حاصل نشان داد که میزان نورآدرنالین در ریشه های موئین(لاین a ) نسبت به ریشه های طبیعی(non-hr) گیاه 12 برابر افزایش داشت. 4 لاین ریشه موئین جداسازی و میزان نورآدرنالین آنها اندازه گیری گردید. عوامل مختلفی از قبیل نوع ریزنمونه، سن گیاهچه، ، مدت زمان های مختلف آلودگی، مدت هم کشتی، غلظت باکتری، استرین های مختلف باکتری برای افزایش تراریختی گیاه خرفه مورد بررسی قرار گرفت. محیط کشت های مختلف از قبیل ms، ms2/1، b5 و w بمنظور رشد بهتر ریشه های موئین بررسی شد و محیط کشت ms2/1 محیط کشت مناسب برای رشد ریشه ها بخاطر تولید زی توده بیشتر انتخاب گردید. بمنظور افزایش تولید نورآدرنالین در ریشه های موئین (لاین a) از محرک های شیمیایی متیل جازمونات و اسید سالسیلیک و محرک زنده عصاره مخمر در غلظت های مختلف استفاده گردید و مشخص شد که متیل جازمونات 200 میکرومول در تولید نورآدرنالین 7 برابر افزایش را نسبت به شاهد( صفر میکرو مول)نشان داد و نیز تیمارهای غلظتی 250 و 500 میلی گرم صاره مخمر به ترتیب 3 و 5 برابر افزایش نورآدرنالین را نشان دادند.